Pentatonika to skala złożona z pięciu stopni zbudowana w obrębie oktawy. Jest popularna między innymi w polskiej muzyce ludowej.
Pentatonika pochodzi z języka greckiego i oznacza właśnie pięć dźwięków. Przykładem pentatoniki mogą być dźwięki pięciu kolejnych, czarnych klawiszy fortepianu. Termin ten zasadniczo stosowany był w odniesieniu tylko do orientalnych skal muzycznych, jednak obecnie odnoszony jest również do wszystkich skal, które składają się z pięciu dźwięków. Skala pentatoniczna była pierwszym etapem w kształceniu tonalności, wystąpiła we wszystkich kulturach na świecie. Wykształciła się ze skali diatonicznej i tritonicznej. Spotykana jest również w polskiej muzyce ludowej, jak np. w pieśni weselnej Chmiel. Obecnie bardzo chętnie wykorzystywana m.in. w praktycznie wszystkich odmianach muzyki rozrywkowej, od bluesa począwszy. Charakterystyczną cechą skal pentatonicznych jest to, że dźwiękiem centralnym jest dźwięk środkowy. Pentatonike można zbudować w ten sposób że od obranego dźwięku, zwanego dźwiękiem centralnym, tworzymy interwał sekundy wielkiej w górę i w dół oraz interwał kwarty czystej również w górę i w dół. Ten typ pentatoniki, starszej, nosi nazwę pentatoniki anhemitonicznej, czyli bezpółtonowej.
Oto kilka przykładów:
Przykład 1:
/ \
|———————-|—–3-5-(5)~~~—5-3-|—————–|—————-||
|———————-|-3-5——————|-5-3————-|—————-||
|——————2-5-|———————-|—–5-2———|—————-||
|————–2-5—–|———————-|———5-2—–|—————-||
|———-3-5———|———————-|————-5-3-|—-/\———-||
|——3-5————-|———————-|—————–|-5-3-(3)~~~~—-||
Przykład 2:
/ \
|----------------------|-----5-8-(8)~~~---8-5-|-----------------|----------------||
|----------------------|-5-8------------------|-8-5-------------|----------------||
|------------------5-7-|----------------------|-----7-5---------|----------------||
|--------------5-7-----|----------------------|---------7-5-----|----------------||
|----------5-7---------|----------------------|-------------7-5-|----/\----------||
|------5-8-------------|----------------------|-----------------|-8-5-(5)~~~~----||
Przykład 3:
/ \
|----------------------|------8-10-(10)~~--8-5-|--------------------|------------||
|----------------------|-8-10------------------|-10-8---------------|------------||
|------------------7-9-|-----------------------|------9-7-----------|------------||
|-------------7-10-----|-----------------------|----------10-7------|------------||
|--------7-10----------|-----------------------|---------------10-7-|-----/\-----||
|---8-10---------------|-----------------------|--------------------|-10-8-(8)~~-||